سفرنامه یوهان كروسينسكي

کروسینسکی بیست سال در اصفهان زندگی کرد و شاهد سقوط صفویه و تسلط افغان ها
بر بخش هایی از ایران بود. سفرنامه اش نه تنها به سقوط صفویه می پردازد، بلکه دلیل و
فرایند تضعیف و انحطاط آن سلسله، چگونگی تسلط افغان ها بر اصفهان و… را به تفصیل
بیان می کند. وقایع دوران حکومت محمود افغان و دو سال از حکومت اشرف افغان نیز با
ذکر جزئیات، بیان شده و تصویری کامل و گویا از وقایع آن دوران ارائه می دهد.
این سفرنامه سه سال پس از خروج کروسینسکی از ایران، به زبان فرانسوی منتشر و بعد
از پنج سال، به زبان انگلیسی ترجمه شد. در ترجم ۀۀ انگلیسی، با اتکا به گزارش های
روزنامه های آن دوران و اسناد و مکاتبات، روند وقایع ایران تا خلع شاه طهماسب دوم نیز
پیگیری شده و حاوی نکاتی ارزشمند است. این سفرنامه را اولین بار عبدالرزاق بیگ دنبلی
در دور ۀۀ قاجار، از روی ترجم ۀۀ ترکی آن به فارسی برگرداند؛ اما کاستی ها و اشتباهاتش،
نگارنده را ترغیب کرد تا بار دیگر این سفرنامه را از روی ترجم ۀۀ انگلیسی آن، به فارسی
برگرداند.